16 ΜΑΙΟΥ Παγκόσμια μέρα Κοιλιοκάκης

Η κοιλιοκάκη θεωρείται μια αυτοάνοση νόσος η οποία εμφανίζεται στο λεπτό έντερο, διαγιγνώσκεται με εξετάσεις αίματος και βιοψία λεπτού εντέρου και προκαλεί ατροφία και διαφοροποίηση στις λάχνες.

Η κοιλιοκάκη είναι γνωστή διαφορετικά ως δυσανεξία στη γλουτένη και έτσι έως σήμερα η μόνη γνωστή θεραπεία είναι η δίαιτα χωρίς γλουτένη. Η γλουτένη είναι πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Έτσι εφαρμόζεται πλήρη αποφυγή των παραπάνω φυσικών τροφίμων ή επεξεργασμένων που περιέχουν γλουτένη σε περιεκτικότητα >20ppm, αφού αυτή έχει καθιερωθεί ως η βάση της εμφάνισης των συμπτωμάτων (ανεκτικότητας).

Τα συμπτώματα εάν εμφανίζονται στους ασθενείς είναι κυρίως η διάρροια, ο έμετος καθώς και ο μετεωρισμός στην περιοχή της κοιλιακής χώρας. Ως αποτέλεσμα της νόσου αυτής τα άτομα εμφανίζουν καταστροφή του βλεννογόνου του εντέρου και των λαχνών και κατ’ επέκταση μη σωστή απορρόφηση των διαφόρων θρεπτικών συστατικών.

Μέσα από έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί πιθανά αίτια εμφάνισης της δυσανεξίας χαρακτηρίζονται η ηλικία, η κύηση, οι κοινές λοιμώξεις, τα χειρουργεία και οι διαταραχές της μικροχλωρίδας του εντέρου. Πέρα από την δυσκολία ισορροπίας μιας εφ’ όρου ζωής διατροφής χωρίς γλουτένη, η ίδια η κοιλιοκάκη έχει άμεση σχέση και με άλλες παθήσεις όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1(ΣΔ1), οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα καθώς και τα σύνδρομα Turner και Down.
Πλέον σήμερα, παρόλο που η γκάμα των προϊόντων που μπορούν να καταναλώσουν άφοβα τα άτομα που πάσχον από κοιλιοκάκη είναι περιορισμένη, έχουν κατασκευαστεί επιπλέον προϊόντα για την αύξηση των επιλογών και την μείωση πιθανού αισθήματος αποκλεισμού από κατηγορίες τροφίμων. Τα προϊόντα αυτά όμως κατασκευάζονται από άλλα συστατικά όπως κορεσμένα λίπη και απλά σάκχαρα και έτσι το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό σε υφή και γεύση από το πρωτότυπο. Πολλά από αυτά επιπρόσθετα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο καθώς και χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.

Μέσα από μελέτες που έχουν διεξαχθεί έχει παρατηρηθεί ότι σε πολλά προϊόντα χωρίς γλουτένη εμφανίζονται ελλείψεις σε διάφορα θρεπτικά συστατικά όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος και η βιταμίνη D. Έτσι η αντικατάσταση αυτών με αλεύρι ρυζιού, ταπιόκα ή άμυλο πατάτας και ο μη ταυτόχρονος εμπλουτισμός τους φέρνει το παραπάνω αποτέλεσμα. Λόγω αυτού του προβλήματος σήμερα κατασκευάζονται προϊόντα χωρίς γλουτένη ή αλλιώς GFP με βάση το φαγόπυρο, τα ρεβίθια, το κεχρί, τη βρώμη, την κινόα κ.α τα οποία είναι καλύτερες πηγές μεταλλικών στοιχείων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω της επιμέρους επεξεργασίας που υφίστανται τα τρόφιμα αυτά τις περισσότερες φορές η οικονομική αξία τους είναι υψηλή με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτά.

Ένα επιπλέον πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με κοιλιοκάκη είναι το πρόβλημα της επιμόλυνσης των τροφίμων τόσο από τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη όσο και από τα σκεύη μαγειρέματος.

Ο ρόλος του διαιτολόγου είναι η εκπαίδευση των ατόμων αυτών ώστε να καταναλώνουν φυσικά τρόφιμα όπως σπόροι, λαχανικά, όσπρια και φρούτα τα οποία είναι πλούσια τόσο σε γεύση όσο και σε θρεπτική αξία χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία, η σωστή εκπαίδευση στη μαγειρική όσο και η εκπαίδευση όλης της οικογένειας στη προσαρμογή των νέων δεδομένων.

Η ΕΔΔΕ θα εξακολουθήσει  να συνεργάζεται με φορείς αλλά και να συμβάλει στην διαρκή επιμόρφωση των Διαιτολόγων ώστε να είναι σε θέση να συνδράμουν στην αντιμετώπιση της νόσου